Η παχυσαρκία έχει λάβει πλέον διαστάσεις πανδημίας στην Ελλάδα, με συνέπεια να έχει αυξηθεί επικίνδυνα τα τελευταία χρόνια και η εμφάνιση πολλών συνοδών προβλημάτων και παθήσεων που συνδέονται με το υπερβολικό βάρος, όπως η λιθίαση και οι καρκίνοι του ουροποιητικού συστήματος.
Η παχυσαρκία είναι η πάθηση που προκαλείται από την υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα, έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία και οδηγεί σε μείωση του προσδόκιμου ζωής, ευνοεί την εμφάνιση μεγάλου αριθμού συνοδών παθήσεων.
Είναι ευρύτερα γνωστή η σύνδεση της παχυσαρκίας με την αρτηριακή υπέρταση, το σακχαρώδη διαβήτη και την άπνοια ύπνου.
Ωστόσο, η παχυσαρκία αποτελεί παράγοντα που αυξάνει τον κίνδυνο και για άλλες, πολύ σοβαρές παθήσεις του ουροποιητικού συστήματος, όπως η λιθίαση και ο καρκίνος.
Η λιθίαση προκύπτει όταν τα άλατα που αποβάλλονται από τα νεφρά σχηματίζουν κρυστάλλους που σταδιακά ενώνονται μεταξύ τους και δημιουργούν πέτρες. Η κατανάλωση αυξημένης ποσότητας ζωικού λευκώματος και ζωικού λίπους προδιαθέτει στη δημιουργία τέτοιων λίθων. Το ίδιο και η αυξημένη κατανάλωση αλατιού. Γενικά, τα άτομα με αυξημένο το δείκτη μαζας – σώματος (ΒΜΙ) και περίμετρο μέσης και ιδιαίτερα οι γυναίκες εμφανίζουν περισσότερο λίθους.
Αντίστοιχα, η παχυσαρκία θεωρείται παράγοντας κινδύνου και για τους καρκίνους του ουροποιητικού συστήματος, όπως ο καρκίνος του νεφρού. Ο τελευταίος θεωρείται νόσος των ενηλίκων της 6ης και 7ης δεκαετίας της ζωής, όμως, η συχνότητά του έχει αυξηθεί την τελευταία εικοσαετία και σε μικρότερες ηλικίες, παράλληλα με τη διάδοση του καπνίσματος και την έξαρση της παχυσαρκίας σε νεαρότερα άτομα.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Τόσο η λιθίαση όσο και οι καρκίνοι του ουροποιητικού συστήματος, αποτελούν επικίνδυνες παθήσεις για την αντιμετώπιση των οποίων, όπως άλλωστε και της νοσογόνου παχυσαρκίας, απαιτείται χειρουργείο.
Μέχρι πρότινος, η αντιμετώπιση της λιθίασης και των καρκίνων του ουροποιητικού συστήματος ήταν δύσκολη και επίπονη για τον ασθενή.
Τα τελευταία χρόνια όμως, η εξέλιξη της ιατρικής τεχνολογίας έχει καταστήσει την ανοικτή χειρουργική προσπέλαση στους νεφρούς – και το ουροποιητικό σύστημα γενικότερα – απαρχαιωμένη και πλέον προτιμάται η επιλογή ελάχιστα επεμβατικών μεθόδων με τη χρήση εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας, όπως τα ιατρικά laser και το ρομποτικό χειρουργικό σύστημα da Vinci.
Στην περίπτωση της λιθίασης, οι ελάχιστες επεμβατικές μέθοδοι αφορούν σε:
- Εξωσωματική λιθοτριψία, κατά την οποία ωστικά κύματα κονιορτοποιούν τις πέτρες, χωρίς χειρουργική επέμβαση.
- Ενδοσκοπική ανιούσα αφαίρεση, κατά την οποία εισάγεται διαμέσου της ουρήθρας του ασθενή ουρητηροσκόπιο ή εύκαμπτο ουρητηρονεφροσκόπιο ακόμη και μέχρι το νεφρό, και οι λίθοι κονιορτοποιούνται με τη χρήση laser.
- Διαδερμική λιθοτριψία, κατά την οποία δημιουργείται χαμηλά στην πλάτη του ασθενή ένα κανάλι από το δέρμα προς το νεφρό. Εκεί τοποθετείται ένας σωλήνας με διάμετρο χιλιοστών, μέσα από τον οποίο, αφού πρώτα κατακερματιστεί ο λίθος με λέιζερ, στη συνέχεια αφαιρούνται τα θραύσματα του λίθου.
Πλέον, όμως, με τη συμβολή της σύγχρονης τεχνολογίας και ειδικότερα με τη χρήση του περίφημου ρομπότ da Vinci, αλλάζουν τα δεδομένα και ως προς την αντιμετώπιση των καρκίνων του ουροποιητικού συστήματος.
Το σύστημα da Vinci αυξάνει τις χειρουργικές δυνατότητες επιτρέποντας την πραγματοποίηση πολύπλοκων και λεπτών επεμβάσεων, επιτρέποντας τη μερική ή ριζική αφαίρεση οργάνων (π.χ. νεφρών) ή τη δημιουργία νέων (π.χ. νέας ουροδόχου κύστης από σφαιρικό τμήμα εντέρου στη θέση της παλαιάς) διαμέσου πολύ μικρών οπών.
Η ρομποτική αυτή μέθοδος πραγματοποιείται με επιτυχία σε ελάχιστα νοσοκομεία παγκοσμίως. Στην Ελλάδα εφαρμόζεται ήδη από το 2006 στο Ιατρικό Κέντρο με την έλευση του πρώτου ρομποτικού συστήματος στην Ελλάδα, από την ομάδα του Δρ. Παρδαλίδη Νικόλαου, με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Οι παραπάνω τεχνικές έχουν απλοποιήσει την αντιμετώπιση της λιθίασης και των καρκίνων του ουροποιητικού συστήματος καθιστώντας απαρχαιωμένες τις ανοικτές χειρουργικές επεμβάσεις με την επώδυνη μετεγχειρητική πορεία και το απαράδεκτο αισθητικό αποτέλεσμα που τις συνοδεύει.
Ωστόσο, για να έχουν επιτυχία πρέπει αφενός να εφαρμόζονται από εξαιρετικά εξειδικευμένους χειρουργούς, με μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία, κι αφετέρου να υποστηρίζονται από τον κατάλληλο τεχνολογικό εξοπλισμό.